Nadczynność tarczycy
Tarczyca to jeden z najistotniejszych gruczołów w organizmie człowieka. Ma on niewielkie rozmiary, jego waga oscyluje w granicach 30 gramów. Znajduje się ona w przedniej części szyi, pod krtanią. Jego prawidłowe funkcjonowanie jest niezwykle ważne dla człowieka, ponieważ hormony, które produkuje gruczoł odpowiadają za wiele czynników m.in. regulują procesy metaboliczne, odpowiadają za prawidłowe działanie układu nerwowego, sterują procesem dojrzewania, regulują tworzenie, łączenie białek i ich przeróbkę w węglowodany oraz kontrolują przemianę energii w organizmie. Do hormonów tarczycowych zaliczamy tyroksynę i trójjodotyroninę. Główne problemy z tarczycą to niedoczynność, nadczynność gruczołu oraz choroba Hashimoto.
Nadczynność tarczycy to bardzo często spotykana dolegliwość. Ponad milion Polaków cierpi na tę chorobę. Nadczynność, jak sama nazwa wskazuje polega na nadprodukcji hormonów tarczycowych, co w efekcie prowadzi do tyreotoksykozy (tak nazywamy skutki nieleczonej nadczynności tarczycy).
Przyczyny
Jak w wielu przypadkach również problemy z nadczynnością tarczycy mają wiele przyczyn. Do najważniejszych należą:
- zapalenia gruczołu
- ciąża
- długotrwała choroba zakaźna
- występowanie tzw. guzków toksycznych (stwierdza się istnienie dodatkowej tkanki tarczycowej, która wydziela hormony)
- zachwiania gospodarki hormonalnej w okresie menopauzy
- zaburzenia funkcjonowania przysadki mózgowej
- silny stres, urazy psychiczne
Tarczyca nie daje zwykle dolegliwości bólowych. Na problemy z funkcjonowaniem tego gruczołu wskazuje jednak wiele objawów. Pierwszym symptomem, który powinien nas zaniepokoić jest nagły spadek wagi, zwłaszcza, jeśli nie stosujemy żadnej kuracji odchudzającej. W momencie kiedy zauważymy u siebie problemy z kontrolowaniem emocji, drżenie kończyn górnych, nadmierną potliwość można przypuszczać, że chorujemy na nadczynność tarczycy. Do dodatkowych objawów zaliczamy:
- wypadanie włosów
- nieregularne cykle menstruacyjne
- częste biegunki
- zaburzenia rytmu serca
- kłopoty ze snem
Leczenie
Nie można postawić dokładnej diagnozy opierając się na samych objawach, gdyż mogą być one mylące. W pierwszej kolejności należy udać się do specjalisty endokrynologa. Lekarz po przeprowadzeniu wstępnego wywiadu zleca pacjentowi wykonanie badań laboratoryjnych, które pozwolą potwierdzić lub wykluczyć przypuszczenia. Do głównych badań wykonywanych przy diagnostyce tarczycy zalicza się: poziom hormonu tyreotropowego TSH, trójjodotyroniny (FT3) i tyroksyny (FT4) .
Właściwy proces leczenia jest dwufazowy. Ważne jest, aby pacjent w miarę możliwości ograniczał silne emocje, starał się wyciszyć i zmniejszyć dawkę dziennego stresu. Dieta powinna być bogata w przetwory mleczne oraz warzywa. Najczęściej stosuje się również terapię farmakologiczną, ale lek oraz jego dawkowanie dobierany jest indywidualnie, głównie stosuje się środki z grupy tyreostatyków.
Dodatkowo istnieje możliwość rozszerzenia diagnostyki o badania tarczycy, które dają dokładny obraz budowy gruczołu. Do najbardziej podstawowych należy badanie ultrasonnograficzne, które wykrywa ewentualne guzki. Kolejnym badaniem jest scyntygrafia. Polega ona na radioizopowym wykrywaniu kształtu, budowy i wielkości zmian niebezpiecznych oraz określeniu ich umiejscowienia.
Tak więc, jeśli powodem kłopotów z tarczycą jest nieprawidłowa tkanka tarczycowa, kolejnym krokiem będzie jej usunięcie. Istnieje kilka metod, dzięki którym można się pozbyć szkodliwej tkanki. Do najbardziej popularnych należą: terapia jodem promieniotwórczym oraz usuniecie tkanki w sposób chirurgiczny.