Reumatoidalne zapalenie stawów
Reumatoidalne zapalenie stawów jest schorzeniem, które dotyka coraz więcej osób i wbrew powszechnej opinii nie jest to tylko problem osób starszych. Badania wykazują, że częściej zapadają na nie kobiety, choć u mężczyzn czynnik wieku jest bardziej znaczący. Reumatoidalne zapalenie stawów należy do grupy chorób przewlekłych, a dolegliwości obejmują zarówno obszar stawów, jak i innych narządów. Jest to dolegliwość autoimmunologiczna. Początkiem RZS jest powstanie stanu zapalnego w poszczególnych stawach, który z upływem czasu rozwija się i obejmuje coraz większy obszar organizmu.
Reumatoidalne zapalenie stawów może prowadzić do całkowitej destrukcji stawów, a co za tym idzie, do niepełnosprawności. Kolejnym ryzykiem, jakie niesie ze sobą choroba (zwłaszcza nieleczona) są uszkodzenia narządów wewnętrznych. Choroba ta nie jest do końca uleczalna, ale tylko poprzez postawioną wcześnie diagnozę i dobrze dobraną terapię leczniczą, chory jest w stanie przez długi czas cieszyć się całkowitą sprawnością. Leczenie RZS jest kilkuetapowe i odbywa się na wielu płaszczyznach. Mowa oczyścicie o terapii farmakologicznej, psychologicznej (choroba często wywiera silny wpływ na psychikę i samopoczucie pacjenta), rehabilitacyjnej, a także zmian w dotychczasowym stylu życia.
Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów
Przyczynę choroby rzadko udaje się jednoznacznie określić. Tak naprawdę jest ona złożona, ponieważ schorzenie rozpoczyna się od wystąpienia stanu zapalnego stawów, a to z kolei powodowane jest nieznanymi czynnikami. Zazwyczaj nie wiadomo, z jakiego powodu układ immunologiczny niszczy własne tkanki. Błona maziowa obecna w stawach zaczyna rosnąć, a tym samym uszkadzać kolejne elementy stawu. Dzieje się tak na skutek powstałego w błonie zapalenia. Zaistniałe zmiany są niestety podstawą do tworzenia się dalszych uszkodzeń, np. zwyrodnień. Całość obłożona jest zwykle silnym bólem i opuchlizną. Konsekwencje takiego stanu są bardzo dotkliwe, ponieważ dany staw traci swoją ruchomość. Medycyna wymienia kilka czynników, które mają znaczący wpływ na rozwój RZS:
- zależność od płci (kobiety chorują 3 razy częściej)
- uwarunkowania genetyczne
- nałogowe palenie tytoniu
- nadmierny stres
- wady układu odpornościowego
- wpływ wirusów i bakterii na rozwój stanu zapalnego
Objawy RZS
Reumatoidalne zapalnie stawów często rozwija się bezobjawowo. Zdarza się, że dolegliwości dopiero po upływie kilku miesięcy stają się bardzo uciążliwe. Choroba ta niezwykle rzadko atakuje w sposób nagły. Wiele pierwszych symptomów przywodzi na myśl zupełnie inne schorzenie, jak np. grypę ze względu na obecność podwyższonej gorączki, osłabienia, tzw. „łamania w kościach”, niechęci do jedzenia.
Schorzenie rozwija się zazwyczaj w tożsamych miejscach po obu stronach ciała. Początkowo choroba obejmuje swoim obszarem układ ruchowy dłoni i stóp, a w miarę upływu czasu rozprzestrzenia się na pozostałe stawy. Objawy, które są charakterystyczne dla RZS to przede wszystkim:
- dolegliwości bólowe
- uczucie zesztywnienia
- opuchlizna
- utrata ruchomości
- wykrzywienie stawów, ich zniekształcenie
- wrażliwość na ucisk, dotyk
Leczenie
Reumatoidalnego zapalenia stawów nie da się całkowicie wyleczyć, terapia ma na celu zastopowanie rozwoju choroby i zredukowanie objawów bólowych oraz polepszenie nastroju chorego. Wszystkie działania stosowane są po to, aby pacjent nie musiał zrezygnować z normalnego trybu życia.
Specjalista reumatolog zazwyczaj zaleca leczenie na kilku poziomach. Podstawowym elementem jest włączenie środków farmakologicznych, które klasyfikuje się na dwie grupy. Pierwsza: zmniejszające dolegliwości bólowe (niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy ) i druga: hamująca rozwój choroby (leki biologiczne i niebiologiczne, np. metotreksat ). Farmaceutyków nie wolno odstawiać na własną rękę, nawet po zmniejszeniu się objawów, ponieważ takie działania mogą cofnąć uzyskane efekty. Terapię można wspomagać stosując dobrane zabiegi, np. laseroterapię.
W terapii pomocna będzie zmiana stylu życia. Bardzo ważna w leczeniu jest odpowiednia dieta. Kuracje odchudzające, oczyszczające w przypadku osób cierpiących na RZS są niedozwolone, gdyż mogą spowodować niedożywienie. W skład codziennych posiłków powinny obowiązkowo wchodzić owoce, warzywa, produkty białkowe, takie jak: jaja, przetwory mleczne oraz tłuste ryby typu: łosoś, tuńczyk, które wzbogacają jadłospis w kwasy omega-3 ( redukują one dolegliwości bólowe, zmniejszają zesztywnienie stawów).
Powinno unikać się potraw wysoko przetworzonych, zawierających dużo konserwantów oraz tłuszczy nasyconych, które wpływają negatywnie na stany zapalne, powiększając je. Zaleca się również wycofanie produktów zawierających histaminę lub wspomagających jej wydzielanie, takich jak: truskawki, cytrusy, czekolada.
Wbrew powszechnej opinii picie kawy nie jest zabronione, jednak jej ilość trzeba ograniczać.
Ważną stroną leczenia jest rehabilitacja. Pacjenci sceptycznie podchodzą do ćwiczeń, ponieważ boją się pogorszenia stanu swoich stawów, ich dodatkowego uszkodzenia. Niesłusznie. Ćwiczenia poprawiają ruchomość kończyn, ułatwiając normalne funkcjonowanie.