Co to jest anemia?
Anemia to choroba nazywana w medycynie niedokrwistością. Polega ona na zmniejszeniu ilości czerwonych ciałek krwi, erytrocytów, spadku stężenia hemoglobiny oraz hematokrytu. Ten ostatni podaje zestawienie objętości erytrocytów do objętości krwi. Normy wymienionych wskaźników nie są takie same w wielu laboratoriach, ale istnieją uśrednione wartości, które pozwalają na porównanie wyników. Dobry poziom hemoglobiny w zależności od płci dla kobiet wynosi od 12 do 17 g/dl, u mężczyzn jest to 14-19 g/dl. Normy hematokrytu dla kobiet to 30-50% u mężczyzn 40- 55%. Ilość żelaza powinna oscylować wokół granic:
- kobiety- 37-145 mg/dl)
- mężczyźni – 50-158 mg/100 dl
Anemię podejrzewa się zwykle po fizycznych, zewnętrznych objawach. Czasami sygnały te, nie są od razu widoczne, stąd ważne jest regularne wykonywanie kontrolnych badań krwi, choćby morfologii, której analiza umożliwi zauważenie nieprawidłowości. Najczęściej na anemię zapadają kobiety. Jest to głównie związane z cyklem miesięcznym. W czasie menstruacji pacjentki tracą dużo krwi (szczególnie przy obfitych miesiączkach) i stanowi to znaczący powód obniżenia poziomu żelaza i hemoglobiny.
Wyróżnia się kilka stanów anemii. Zalicza się do nich m.in. niedokrwistość łagodną, którą stwierdza się, jeśli wynik hemoglobiny we krwi wynosi od 8 do 10 g/dl, ciężką, gdy wskaźniki wahają się od 6 do 8 g/dl oraz stwarzającą zagrożenie dla życia pacjenta, kiedy poziom hemoglobiny kształtuje się poniżej 6 g/dl. Inna klasyfikacja dokonana jest na podstawie przyczyn, które pobudzają rozwój choroby. W tym wypadku wyróżnia się anemię pokrwotoczną, anemię z niedoboru żelaza, megaloblastyczną (spowodowaną przerostem krwinek czerwonych- brak czynników biorących udział w syntezie DNA takich jak, kwas foliowy oraz witamina B2) oraz anemię hemolityczną (zbyt szybka destrukcja erytrocytów). Istnieje wiele przyczyn choroby i są one bardzo złożone. Dokładne rozpoznanie musi być przeprowadzone w oparciu o specjalistyczne badania oraz diagnozę lekarza hematologa.
Objawy
Objawów anemii również jest wiele i często są one bardzo mylące, ponieważ pierwsze sygnały tożsame są z symptomami zwykłego przemęczenia. Ważne jest, aby obserwować swój organizm. Jeśli zaobserwujemy u siebie co najmniej trzy z wymienionych poniżej niepokojących sygnałów, warto udać się na podstawowe badania krwi. Główne przesłanki świadczące o anemii to:
- anachroniczne zmęczenie
- bladość cery
- sucha skóra
- sińce pod oczami
- apatia
- wypadanie włosów
- osłabienie
- łamliwość paznokci
- silne bóle i zawroty głowy
- zaburzenia rytmu serca, uczucie „kołatania”
- niskie ciśnienie krwi
- wzmożona senność i problemy z koncentracją
- omdlenia
Leczenie
Przy leczeniu anemii dużą rolę odgrywa dieta. Ważne jest, aby wzbogacić ją o produkty uzupełniające niedobory żelaza, kwasu foliowego, witaminy B 12. Dobrym źródłem żelaza jest czerwone mięso, głównie wątróbka, wołowina oraz drób jak również jaja i owoce morza. Ważne jest też spożywanie warzyw zielonych, takich jak: sałata lub szpinak, natka pietruszki, szczypior. Warto również skusić się na warzywa strączkowe, np. fasole, groch oraz ziemniaki. Prawdziwą „bombę” witamin, doskonałą przy anemii stanowią buraki (można jeść je na surowo w sałatkach, gotowane lub pić sok z bulw). Warzywa będą dobrym rozwiązaniem dla osób niejadających mięsa. Dobrze jest od czasu do czasu zjeść kawałek czekolady, najlepiej gorzkiej.
Co do napojów, nie zaleca się picia herbaty, która opóźnia przyswajanie żelaza oraz kawy, wypłukującej z organizmu mikroelementy. Jeśli powodem choroby są braki żelaza, w leczenie włączone zostaną środki farmakologiczne. Najczęściej stosowane są tabletki, w niektórych przypadkach lekarz zaleca zastrzyki dożylne. W sytuacji kiedy w organizmie występuje brak witaminy B12 wprowadza się zastrzyki oraz dietę wzbogaconą o produkty zawierające witaminę. W podobny sposób postępuje się przy niedoborach kwasu foliowego, który przyjmuje się najczęściej w postaci suplementów lub odpowiedniego jadłospisu.
Przy anemii hemolitycznej nie zawsze wprowadza się konkretne leczenie. Często wystarcza rozpoznanie substancji pogarszającej wyniki chorego. Taki wpływ mogą wywierać np. środki chemiczne. Trzeba pamiętać, że ten rodzaj anemii jest wywoływany również przez nieodpowiednią reakcje układu odpornościowego, np. po wstawieniu do mięśnia sercowego zastawek lub dużą ilość toksyn, których powodem może być choćby uszkodzona wątroba. Przy anemii pokrwotocznej pierwszorzędną sprawą jest wyeliminowanie przyczyn krwotoków i nie dopuszczenie do ich powtarzania. W terapii wyprowadzającej pacjenta z choroby stosuje się najczęściej kroplówki. Zdarza się, że konieczne jest przetoczenie krwi.
Anemia wywołuje niepożądane skutki w organizmie. Nie tylko zdecydowanie pogarsza wygląd zewnętrzny chorego, ale przede wszystkim powoduje poważne zaburzenia zdrowotne. Pacjent może odczuwać dolegliwości ze strony serca oraz układu krążenia. Problemy te będą wynikiem niedotlenienia mięśnia sercowego. Kolejnym organem, którego funkcjonowanie zostaje pogorszone ze względu na długotrwałą anemię jest mózg. Chory coraz częściej cierpi na zaburzenia koncentracji. Nie można zapomnieć też o słabszej pracy układu immunologicznego, który ze względu na niedobory żelaza, zmniejsza naszą odporność. Trzeba mieć świadomość, że podobnie jak z wieloma innymi chorobami, w anemię łatwo wpaść, lecz dużo trudniej ją wyleczyć. Terapia trwa co najmniej kilka tygodni, w zależności od stopnia zaawansowania przypadłości. Wykonując regularnie badania krwi, dajemy sobie szansę na wczesne wykrycie potencjalnego zagrożenia, a tym samym na zniwelowanie negatywnego wpływu, długo nierozpoznanej choroby, na nasz organizm.