W XXI wieku cukrzyca zyskuje miano kolejnej choroby cywilizacyjnej, dotykającej społeczności na całym świecie. Stawia ona duże wyzwanie dla współczesnej medycyny. Statystyki podają, że aż 370 mln ludzi zapada na tę chorobę. Prognozy na przyszłość mogą budzić poważne obawy, gdyż porównując wyniki przypuszcza się, że za piętnaście lat liczba diabetyków będzie oscylowała wokół 550 mln. Cukrzyca to nie tylko zaburzenia poziomu glukozy w organizmie. To również często groźne powikłania, powodujące kalectwo, a nawet śmierć.
Co to jest cukrzyca?
Cukrzyca to zaburzenie metaboliczne, którego przyczyną jest niedobór insuliny. Hormon ten odpowiada m.in. za przemianę glukozy w wartości energetyczne, wykorzystywane w komórkach. Niedobór insuliny w komórkach zwiększa jej ilość we krwi oraz w moczu. Taki stan lekarze nazywają hiperglikemią. Niedocukrzenie klasyfikuje się do grupy chorób podstępnych, konstytuujących poważne skutki. Pierwsze objawy cukrzycy nie są bowiem bardzo czytelne. Długotrwała hiperglikemia może być przyczyną problemów ze wzrokiem, nerkami oraz układem krwionośnym (serce, naczynia włosowate). Wyróżniamy dwa rodzaje cukrzycy. Cukrzyca typu I to zaburzenie autoimmunologiczne, które przyczynia się do uszkodzenia trzustki. Narząd ten odpowiada za wydzielanie insuliny. Opisany rodzaj schorzenia dotyka głównie ludzi do 30 roku życia. Cukrzyca typu II określana jest mianem schorzenia cywilizacyjnego. Zapadają na nią głównie ludzie po 40 roku życia. Do jej podstawowych przyczyn zalicza się otyłość i siedzący tryb życia oraz powiązane z nimi problemy metaboliczne. W tym wypadku insulina jest produkowana przez trzustkę, ale jej poziom nie jest kompatybilny z zapotrzebowaniem organizmu.
Objawy
Objawy cukrzycy typu I
- silne pragnienie
- częste oddawanie moczu
- wzmożona senność
- wzmożony apetyt
- zmniejszanie masy ciała w krótkim czasie
- osłabienie i wyczerpanie organizmu
Objawy cukrzycy typu II
- duże spadki wagi, chudnięcie
- wzmożone pragnienie
- wycofanie, apatia
- utrudnione gojenie ran
- przesuszona skóra
- uczucie ciągłego zmęczenia
- zaburzenia wzroku
- szybkie tworzenie się siniaków
- nawracające zapalenia skóry, dziąseł lub pęcherza moczowego
- mrowienie lub przejściowa utrata czucia w stopach,
- zaburzenia erekcji
- nawracające zapalenia pochwy.
Leczenie
Terapia przeciw cukrzycy to przede wszystkim ciągła kontrola poziomu cukru we krwi, właściwa dieta, a wszystko po to, aby nie dopuścić do zniszczenia ścianek naczyń krwionośnych. Przynajmniej raz dziennie chory powinien dokonywać pomiaru ciśnienia krwi, oraz zdecydowanie częściej niż zdrowa osoba wykonywać szczegółowe badania krwi. Na dokładne, dobrane indywidualnie do potrzeb pacjenta badania kieruje diabetolog lub internista. Kontroluje się głównie wskaźniki, takie jak: morfologia, kwas moczowy, krzywa cukrowa, poziom cholesterolu. Wymienione parametry wpływają na rozwój blaszek miażdżycowych. Doustny test tolerancji glukozy w szybki sposób pozwala potwierdzić lub całkowicie wykluczyć problem cukrzycy.
Konieczna jest też zmiana trybu życia na bardziej aktywny i porzucenie wszelkich nałogów (przede wszystkim palenie papierosów). Przy cukrzycy typu I dodatkowo niezbędne są zastrzyki z insuliny, przy drugim typie choroby można wprowadzać doustne leki farmakologiczne. W obu przypadkach nie można zapominać o zbilansowanej diecie. W codziennym jadłospisie 50% zapotrzebowania powinny zajmować węglowodany mające niski indeks glikemiczny, których źródłem będą potrawy zbożowe, warzywa i owoce. Zdecydowanie powinno się wycofać cukry proste, ponieważ ich proces wchłaniania jest zbyt szybki, co powoduje skoki poziomu cukru we krwi. Około 20% dziennego zapotrzebowania powinny stanowić białka. Zaleca się głównie te pochodzenia zwierzęcego. Jeśli chodzi o tłuszcze to ich poziom nie może przekraczać 30%. Ważne, aby były to przede wszystkim tłuszcze nienasycone, czyli roślinne. Celem właściwej diety jest utrzymanie odpowiedniego stężenia cukru we krwi, poziomu lipidów jak również zmniejszenie nadwagi (zwłaszcza przy cukrzycy typu II).
Cukrzyca to poważna choroba, ale przy właściwej i szybkiej diagnozie oraz odpowiednim procesie leczenia można żyć z nią „normalnie”. Nie jest ona powodem do stawiania sobie żadnych blokad. Błędem i dużym problemem przy cukrzycy jest niezrozumienie istoty choroby i zła terapia, polegająca tylko na kontroli stężenia glukozy w organizmie. Chory musi zdawać sobie sprawę z tego, że każde „przewinienie” pokarmowe, może negatywnie wypływać na jego zdrowie. Ważna jest też świadomość powikłań, jakie mogą rozwinąć się przy nieleczonej cukrzycy.